Thuật ngữ kinh tế chia sẻ đang nhận được nhiều sự quan tâm của các doanh nghiệp tại Việt Nam và được dự đoán sẽ trở thành xu hướng trong tương lai gần.
Vậy kinh tế chia sẻ là gì? Mô hình kinh tế chia sẻ hiện đang được ứng dụng như thế nào trong lĩnh vực Logistics? Hãy cùng SEC Warehouse tìm hiểu qua bài viết ngay sau đây.
Các nội dung chính của bài viết
Kinh tế chia sẻ là gì?
Kinh tế chia sẻ (sharing economy) hay còn gọi là tiêu dùng cộng tác. Đây là mô hình kinh tế phát triển dựa trên việc chia sẻ tài sản chưa sử dụng hết thông qua nền tảng công nghệ để tạo ra những lợi ích tài chính hoặc phi tài chính. Ngoài ra, kinh doanh này còn được định nghĩa là xu hướng sử dụng nguồn lực, sản phẩm/dịch vụ theo nhu cầu tiêu dùng, thay vì sở hữu vĩnh viễn hoặc ký hợp đồng dịch vụ dài hạn.
(Hình 2) – Sharing Economy còn được gọi là tiêu dùng cộng tác
Ba yếu tố cơ bản là động lực cho sự phát triển của mô hình kinh tế chia sẻ:
- Hành vi khách hàng đối với nhiều loại hàng hóa/dịch vụ đang thay đổi từ sở hữu sang hình thức chia sẻ
- Sự phát triển của Internet và công nghệ giúp dễ dàng liên kết người tiêu dùng với nhau
- Sự bùng nổ của các thiết bị di động và dịch vụ điện tử giúp thuận tiện hơn trong việc chia sẻ hàng hóa/dịch vụ.
Kinh tế chia sẻ trong Logistics là gì?
Hiện nay, tại Việt Nam vẫn chưa có định nghĩa chính thức về kinh tế chia sẻ trong lĩnh vực Logistics. Tuy vậy, thông qua những phân tích kể trên, chúng ta có thể hiểu kinh tế chia sẻ trong Logistics là mô hình kinh doanh mà ở đó bên thứ ba làm nhiệm vụ cung cấp dịch vụ kết nối giữa bên có nguồn lực dư thừa với phía bên có nhu cầu sử dụng. Việc chia sẻ mô hình này là “chìa khóa” giải quyết các bài toán về khan hiếm nguồn lực, giúp tiết kiệm tối ưu chi phí trong hoạt động Logistics hiện nay.
Xu hướng ứng dụng kinh tế chia sẻ trong Logistics tại Việt Nam
Tại Việt Nam, việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động Logistics đang ngày càng được quan tâm. Trong đó có mô hình kinh tế chia sẻ được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực này nhằm giải quyết các vấn đề về khan hiếm tài nguyên và tiết kiệm chi phí tối ưu.
Theo nhận định của Bộ Công Thương, với vị trí trung tâm của chuỗi cung ứng, chuyển đổi số trong Logistics có tác dụng kích hoạt chuyển đổi số của nhiều ngành khác. Đồng thời, làm cơ sở tiến đến kinh tế chia sẻ, kinh tế nền tảng, mạng cung ứng.
Làm sao để phát triển Logistics thông minh, không còn những chuyến xe rỗng/ót hàng, kho bãi và vật tư được sử dụng tối đa, cắt giảm chi phí dư thừa và giải quyết vấn đề thiếu nguồn lực, vật tư là những bài toán đòi hỏi phải nghiên cứu và ứng dụng hiệu quả mô hình kinh tế chia sẻ.
Một số mô hình kinh tế chia sẻ trong Logistics hiện nay
Nhà kho chia sẻ (kho chung/kho phân phối)
Kho chia sẻ hay kho chung là dạng nhà kho hoạt động như một trung tâm phân phối hỗ trợ cùng một lúc cho nhiều doanh nghiệp. Ý tưởng về không gian kho phục vụ cho nhiều khách hàng tuy không có gì mới đối với các doanh nghiệp Logistics. Nhưng ở đây, không gian kho được chia sẻ linh hoạt bằng cách sử dụng các nền tảng công nghệ, kỹ thuật giúp các cá nhân/tổ chức có nhu cầu dễ dàng tìm thấy kho lưu trữ đáp ứng đầy đủ các mong muốn và đặt chỗ bằng hình thức trực tuyến.
Mô hình nhà kho chia sẻ (kho chung/kho phân phối) trong Logistics
Không chỉ chia sẻ về không gian lưu trữ, cá nhân/tổ chức (kho chung/kho phân phối) còn cùng nhau chia sẻ nguồn nhân lực vận hành, quản lý, các trang thiết bị và dịch vụ hỗ trợ đi kèm,… Nhờ đó giúp tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức một cách tối đa.
Kho đô thị tinh giản
Không gian trống ở khu vực các thành phố lớn đang được tận dụng ở mức cao. Do đó nhu cầu lưu trữ của các doanh nghiệp về việc lưu trữ ngày càng tăng. Mô hình kho đô thị đơn giản được khởi xướng bởi MakeSpace và Omni. Những đơn vị này giúp kết nối những người có nhu cầu về tìm nơi lưu trữ hàng hóa, đồ đạc với các chủ sở hữu có không gian chưa được sử dụng trong nhà, văn phòng,… thông qua Website và nền tảng di động.
Một phiên bản khác của “kho đô thị tinh giản” đang được sử dụng phổ biến hiện nay chính là kho Mini. Được thiết kế theo dạng Kiot độc lập, được ngăn ra riêng biệt trong một quần thể kho lớn, có thể đáp ứng mọi nhu cầu lưu trữ dù ít hay nhiều của người sử dụng. Đồng thời, mô hình kho Mini còn sở hữu nhiều ưu điểm như tính an toàn, bảo mật, riêng tư, linh hoạt về diện tích thuê, cần bao nhiêu thuê bấy nhiêu, vị trí nằm gần ngay trung tâm các thành phố lớn, dễ dàng trong việc tiếp cận kho…
Kho Mini là một trong những ví dụ về “Kho đô thị tinh giản”
Hàng hóa cộng đồng theo nhu cầu
Mô hình kinh tế chia sẻ hàng hóa cộng đồng theo nhu cầu xuất hiện đầu tiên tại Hà Lan. Cụ thể, công ty khởi nghiệp Peerby đã biến những món đồ ít sử dụng của một số hộ gia đình thành nguồn thu nhập thông qua nền tảng chia sẻ hàng hóa ngang hàng. Một công ty khác của Mỹ, Công ty khởi nghiệp Logistics Shyp cũng cung cấp dịch vụ này.
Chia sẻ tài sản Logistics
Mô hình kinh tế chia sẻ này xuất hiện đầu tiên tại Mỹ. Cụ thể các công ty cung cấp dịch vụ này cho phép chủ sở hữu phương tiện cá nhân cho thuê lại phương tiện, các công ty xây dựng và chính quyền chia sẻ máy móc hạng nặng cho bên khác sử dụng chung…
Chia sẻ năng lực vận chuyển
Dưới sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng kỹ thuật số đã và đang tạo điều kiện cho môi giới vận tải hàng hóa giải quyết tình trạng lãng phí khi phải vận hành những chiếc xe tải rỗng hoặc chỉ chở lấp đầy một phần của xe. Ở Việt Nam có thể hiểu hình thức này là “ghép hàng” trong vận tải, giúp cho nhiều cá nhân/doanh nghiệp có nhu cầu vận chuyển hàng hóa, đồ đạc với số lượng ít tiết kiệm chi phí hiệu quả.
Chia sẻ nhân lực theo nhu cầu
Vào những “mùa cao điểm” cần lực lượng lớn nhân sự trong lĩnh vực Logistics, việc chia sẻ nhân lực theo yêu cầu giúp kết nối hiệu quả giữa nhân sự “nhàn rỗi” và các doanh nghiệp đang có nhu cầu.
Chia sẻ dữ liệu trong Logistics
Khối lượng dữ liệu khổng lồ được thu thập bởi các nền tảng và ứng dụng kỹ thuật số chia sẻ có thể mang đến giá trị vô cùng to lớn đối với chất lượng và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp, hay thậm chí là các tỉnh, thành phố. Một ví dụ điển hình về chia sẻ dữ liệu Logistics là nhóm Hitachi’s Social Innovation đã đi tiên phong trong nền tảng Trao đổi Dữ liệu Thành phố (City Data Exchange platform) tại Copenhagen, Đan Mạch vào năm 2015.
Qua đây, có thể thấy rằng kinh tế chia sẻ đã phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực Logistics với nhiều mô hình dịch vụ phong phú, mang đến lợi ích thiết thực cho hoạt động kinh tế và đời sống.
Tạm kết
Ứng dụng mô hình kinh tế chia sẻ trong Logistics là xu hướng đáng chú ý và hứa hẹn sẽ mang lại những bước phát triển vượt bậc cho lĩnh vực này. Hy vọng rằng với bài viết này, bạn đọc đã có được góc nhìn rõ ràng hơn về khái niệm kinh tế chia sẻ và xu hướng ứng dụng của mô hình này trên thế giới và Việt Nam.
Hãy tiếp tục theo dõi Website sec-warehouse.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin và kiến thức hữu ích xung quanh lĩnh vực cho thuê kho bãi và Logistics nói chung.
